ေခတ္၀န္ (၁၉)

ေၾကးမံုသတင္းစာ ေစာင္ေရတစ္ဟုန္တိုး တုိးလာေနခိုက္မွာပဲ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းရဲ႕ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းလိုက္ပါတယ္။

ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီဆိုၿပီးေတာ့ ျပည္သူ႔ရဲ႕ဆႏၵနဲ႔အညီ သြားေနတဲ့စနစ္ကို ၿဖိဳဖ်က္ဖို႔ စစ္တပ္က စၿပီးေတာ့ ေျခလွမ္းလွမ္းတဲ့ အာဏာသိမ္းမႈပဲ ေခၚပါေပါ့ဗ်ာေနာ္၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သံုးတဲ့စကားလံုးကေတာ့ အာဏာလႊဲေျပာင္းမႈေပါ့ဗ်ာ။ ေပၚလာတဲ့အေၾကာင္းကလည္း ဦးႏုကေနၿပီးေတာ့ အာဏာသိမ္းမယ္ဆိုတာကို သူတို႔မိတၳီလာမွာ တပ္မွဴးမ်ားညီလာခံလုပ္တယ္၊ အဲဒီကသတင္းက

ေခတ္၀န္ (၁၈)

ေၾကးမံုသတင္းစာအယ္ဒီတာဘ၀နဲ႔ မွတ္မွတ္ရရ ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္တခ်ဳိ႕ကို ဦး၀င္းတင္က ျပန္လည္တူးေဖာ္ခဲ့ပါတယ္။

 ဒဂုန္တာရာက အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေဆာင္းပါးေတြဘာေတြ ေရးေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အယ္ဒီတာ အဖြဲ႕ထဲမွာလည္း ဒဂုန္တာရာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မေၾကညက္တဲ့ လူေတြ၊ အယူအဆပိုင္းဆိုင္ရာေတြေပါ့ဗ်ာ ရွိတယ္။ ဆိုပါစို႔ဗ်ာ၊ ဥပမာ စိန္ခင္ေမာင္ရီလိုပုဂိၢဳလ္မ်ဳိးေတြက ဒဂုန္တာရာတို႔ကို သိပ္ၿပီးေတာ့ မလိုလားဘူးဗ်။ အဓိကအေၾကာင္းကေတာ့ သူတို႔ စာေရးဆရာအသင္းက ဂယက္ေတြဘာေတြ ျဖစ္မွာေပါ့ဗ်ာ။ စာေရးဆရာ အသင္းမွာလည္း သူတို႔ အစုအဖြဲ႕အလိုက္ ရပ္တည္ခ်က္ေတြ၊ သေဘာထားေတြ၊ ကြဲလြဲမႈေတြကလည္း

ေခတ္၀န္ (၁၇)

ဥေရာပတိုက္မွာရွိစဥ္ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ ဟန္ေဂရီေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့အခါ ဦး၀င္းတင္ရဲ႕ ဘ၀အျမင္၊ ဘ၀အေတြးေတြ အမ်ားႀကီးေျပာင္းလဲသြားခဲ့ပါၿပီ။

အာဏာရွင္စနစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္၊ တစ္ပါတီစနစ္ စတဲ့ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ အင္ပါယာလိုဟာမ်ဳိးႀကီးေပါ့ဗ်ာ၊ လက္နက္ႏိုင္ငံေတာ္လိုဟာႀကီးကို လူေတြ တြန္းလွန္ၾကတာ၊ ဆန္႔က်င္ၾကတာ အျမင္အသိေတြ ကၽြန္ေတာ့္ရင္ထဲမွာ သြားၿပီးေတာ့ စြဲၿငိသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဒီစာေပဗိမာန္လိုေနရာမ်ဳိးမွာ ကၽြန္ေတာ္ လခေလးယူၿပီးေတာ့ဟုတ္လား၊ စာအေၾကာင္းေပအေၾကာင္းေလးေရး၊ လူေတြသိသင့္တဲ့ဟုတ္လား ၀တၳဳတို႔ စာေပတို႔ အဲဒါေလးေတြ ဘာသာျပန္၊ ဆိုတဲ့အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ မေနခ်င္ေတာ့ဘူးဗ်။ ကၽြန္ေတာ္လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါလား။ ဟိုကဗ်ာဆန္ဆန္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေခတ္တစ္ခုကေနၿပီးေတာ့ ေပးတဲ့တာ၀န္ကို ထမ္းၿပီးေတာ့ ေခတ္လမ္းေပၚမွာ ငါေလွ်ာက္ရမွာပါလားဆိုတဲ့ အသိကို ရလာတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ ျပန္ေရာက္တာနဲ႔တစ္ၿပိဳင္နက္ စာေပဗိမာန္က ထြက္တယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္က ျပန္ၿပီးေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေၾကးမံုသတင္းစာက ထြက္တဲ့ကာလက

စာေပေမြ႕ေလ်ာ္မႈ ပ်ဳိးေထာင္ျခင္း

၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံတကာစာအုပ္ႏွစ္ အထိန္းအမွတ္စာတမ္းမ်ား (မႏၱေလး)

◄ ဦး၀င္းတင္ ►

(၁)

စာဖတ္အေလ့ဆိုတာက စာအုပ္စာတမ္းေတြကို အခိုက္အခါအေလ်ာက္ ေကာက္ကိုင္ဖတ္႐ႈတဲ့ အေလ့အထ ျဖစ္ပါတယ္။ စာဖတ္၀ါသနာဆိုတာကေတာ့ စာအုပ္စာတမ္းေတြကို ႏွစ္လိုႏွစ္ၿခိဳက္ဖတ္႐ႈတဲ့ အစြဲအလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ စာဖတ္အက်င့္ဆိုတာကေတာ့ စာအုပ္စာတမ္းေတြကို အစဥ္တစိုက္ အ႐ူးအမူး ဆည္းပူးတဲ့အက်င့္ ျဖစ္ပါတယ္။

စာဖတ္သူတိုင္း စာဖတ္အေလ့၊ စာဖတ္၀ါသနာ၊ စာဖတ္အက်င့္ကို မရႏိုင္ပါဘူး။ စာဖတ္ခ်င္စိတ္ေတြကို ေစ့ေဆာ္ႏိုင္တဲ့ ပံုျပင္ ဒ႑ာရီေတြထဲမွာ စြဲလမ္းမႈလည္း ရွိဦးမွ၊ စာအုပ္လည္းရွိဦးမွ၊ စာအုပ္နဲ႔လည္း ေရစက္ဆံုဦးမွ၊ ဗဟုသုတရွာခ်င္တဲ့စိတ္ဓာတ္အခံကလည္း ရွိဦးမွ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေခတ္၀န္ (၁၆)

အဲဒီသတင္းစာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ျပႆနာေတြေတာ့ အေတာ္တက္တာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီေခတ္တုန္းကေပါ့ဗ်ာ။ အခုေခတ္ေလာက္ေတာ့ မဆိုးဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အခုေခတ္လို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြတို႔၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ေရဒီယိုေတြမွာ၊ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ခဏခဏေျပာေနသလို စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ ဖိႏွိပ္မႈ၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ၊ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ ယိမ္းယိုင္ေနမႈ စသည္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒီလို တစ္ခါတည္းကို လူေတြခံစားမႈေတြေပါ့ဗ်ာ လယ္သမားခံစားရတာ၊ အလုပ္သမား ခံစားရတာ၊ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုေတြမွာ ျပႆနာျဖစ္တာဆိုတဲ့၊ ဒီေလာက္ႀကီးကၽြန္ေတာ္တို႔ျဖစ္တာ မဟုတ္ေပမဲ့လို႔ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္အေနနဲ႔ ျပႆနာဆိုတာကေတာ့ ရွိတာခ်ည္းေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီအခ်ိန္ေလာက္တုန္းက ၁၉၅၆ တစ္၀ိုက္မွာ ဒီ ဖဆပလက ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေတာ့ ဖဆပလထဲမွာလည္း၊ လူေတြကသိပ္ၿပီးေတာ့ ဖဆပလကို မေထာက္ခံခ်င္ၾကဘူး။ နည္းနည္းယိမ္းယိုင္လာတဲ့အခါက်ေတာ့

ေခတ္၀န္ (၁၅)

“သမၼာမိတၱ” ကာလမွာ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ခဲ့ပုဂိၢဳလ္ေတြက ထူးထူးျခားျခားဆိုရင္ေတာ့ဗ်ာ၊ “ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္” ကို ကၽြန္ေတာ္ထည့္ေျပာရမယ္ဗ်။ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ကလည္း အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သူက အဂၤလန္မွာေနတယ္၊ ဥပေဒပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သင္တန္းေတြ တက္ေနတယ္၊ ေက်ာင္းတက္ေနတယ္။ အဲတစ္ခါ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ သူက၊ ပါေမာကၡက်မ္းျပဳတဲ့စာတမ္းကို ေဟာ္လန္မွာလုပ္တယ္ဗ်။ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဟာ္လန္ကို မၾကာခဏေရာက္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ မၾကာခဏ ေတြ႕တယ္။ အဲဒီမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ကို ခင္ခင္မင္မင္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးျဖစ္တယ္။ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္က ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ဆရာမျဖစ္ဖူးဘူး။ ဒါေပမဲ့

ေခတ္၀န္ (၁၄)

သိတဲ့အတိုင္းပဲ စာေပဗိမာန္ဆိုတာက ဘာသာျပန္စာေပအသင္းေပါ့ဗ်ာေနာ္။ စစခ်င္းလုပ္တဲ့ပံုစံက ကမၻာ့ရဲ႕ အသိပညာအတတ္ပညာေတြကို အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ရွိရာကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာဘာသာကိုျပန္ဖို႔ဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းအေနနဲ႔ လုပ္တာဗ်။ အဲဒီေတာ့ လုပ္ရင္းလုပ္ရင္းနဲ႔ တျခားစာအုပ္စာတမ္းေတြ ထုတ္ဖို႔ကိစၥဘက္ကို ေျပာင္းသြားတယ္။ စာေပဗိမာန္ရဲ႕ မူလတာ၀န္ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ျပန္ဖို႔တဲ့အပိုင္းက နည္းနည္းေလး ေနာက္ပိုင္းမွာ ေလ်ာ့သြားတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္ အဲဒီေရာက္ခါစအေျခအေနအထိကေတာ့ သိပ္ၿပီးေလ်ာ့လွတယ္ မရွိေသးဘူးဗ်။ စာေရးဆရာႀကီးေတြလည္း ရွိေသးတယ္ဗ်ာ။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္တို႔၊ ဆရာေမာင္ထင္တို႔၊ စတဲ့ပုဂိၢဳလ္ႀကီးေတြလည္း စာေပဗိမာန္မွာ ၀င္ၿပီးေတာ့ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနၾကတယ္။

ေခတ္၀န္ (၁၃)

ခင္ဗ်ားဒီေလာက္ သတင္းစာ ၀ါသနာပါေနရင္၊ ဒီေလာက္သတင္းစာပိုး ထေနရင္၊ လူထုမွာလုပ္ပါလားဆိုတဲ့ အဲဒီလို ကၽြန္ေတာ့္ကိုေျပာတဲ့လူေတြ ေပၚလာတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေနာက္ဆံုးဆက္သြယ္ေပးတဲ့ သူကေတာ့ ေနာ္ ဆရာဦးတင္ေအး။ အလြန္ေက်ာ္ၾကားတဲ့ စာေပပညာရွင္၊ ေနာက္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးခဲ့တဲ့ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ဗ်ာ။ ဦးတင္ေအးက အဲဒီအခ်ိန္မွာ တကၠသိုလ္ ဘာသာျပန္ဌာနမွာ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ရဲ႕ေအာက္မွာ ဒုတိယ တာ၀န္ခံအရာရွိအေနနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့အခ်ိန္ဗ်။ သူက စာေတြေရးေပးတယ္၊ မႏၱေလးကိုသြားပါ။ လူထုသတင္းစာတိုက္မွာ ဆိုေတာ့၊ ကၽြန္ေတာ္က မႏၱေလးကို သြားတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္ ရထားနဲ႔သြားတာကိုးဗ်။ ရထားနဲ႔သြား ေဆာင္းတြင္းႀကီးဗ်ာ။

ေခတ္၀န္ (၁၂)

AFP ဆိုတာ ေက်ာ္ၾကားတဲ့၊ ထင္ရွားတဲ့ ျပင္သစ္သတင္းဌာနပဲဗ်ေနာ္။ Reuter ဆိုတာ အဂၤလိပ္၊ AP နဲ႔ UPI က အေမရိကန္သတင္းဌာန စသည္ေပါ့ဗ်ာ၊ အဲဒီလိုရွိသလိုပဲ AFP ကလည္း ျပင္သစ္သတင္းဌာနေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီသတင္းဌာနကလည္း ကၽြန္ေတာ္ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ခပ္ခ်ာခ်ာပါဗ်ာ။ ခပ္ခ်ာခ်ာဆိုတာ စက္မႈနည္းပညာေတြအရ ခပ္ခ်ာခ်ာပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တယ္လီပရင္တာေတာင္ မရွိေသးဘူးဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာနဲ႔လုပ္ရဆဲလိုေတာ့ ေမာ့စ္ကုတ္ (Morse Code) လို႔ေခၚတဲ့ ဒီ တီတီတီတီဆိုတဲ့ ဒီေမာ့စ္ကုတ္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္ရတယ္ဗ်။ အဲဒါေတြကို၊ ေမာ့စ္ကုတ္ေတြကို ဖမ္းတဲ့လူေတြက ဘယ္သူေတြလဲဆိုလို႔ရွိရင္ ဆက္သြယ္ေရး ညႊန္ၾကားေရးမွဴး႐ံုးက အလုပ္သမားေတြေပါ့ဗ်ာ။ ဒီ ေမာ့စ္ကုတ္ ဖမ္းတတ္တဲ့လူေတြေပါ့။ Wireless Operator ေခၚတာေပါ့ဗ်ာ။

ေခတ္၀န္ (၁၁)

ဟိုကစာဒီကစာ၊ အဂၤလိပ္စာေတြစုၿပီးေတာ့ ဗမာလုိျပန္ေရးရတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါေတြကိုမွ ကၽြန္ေတာ္က အယ္ဒီတာဆီတင္ျပ၊ အယ္ဒီတာကမွ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ဆီတင္ျပၿပီးေတာ့ စာအုပ္ျဖစ္ျဖစ္ဘာျဖစ္ျဖစ္ ထုတ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ စသည္ေပါ့။ စာကိုျပဳေပးတဲ့သူ၊ စာျပဳအရာရွိေခၚတယ္။ ကိုေက်ာ္တင့္ကေနၿပီးေတာ့ အဲဒါေတြေခၚေနတယ္ဗ်တဲ့ ေနာ္၊ ခင္ဗ်ားေလွ်ာက္ပါလားတဲ့။ ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ဘာမွလည္း လုပ္စရာလည္းမရွိဘူး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စာေပပိုးေလးကလည္း နည္းနည္း၀င္ေနၿပီဗ်။ ေက်ာင္းကေတာ့ တက္ေနတာပဲေပါ့ဗ်ာ ဟုတ္လား၊ ဥပစာတန္းလည္း ကၽြန္ေတာ္ ေအာင္ၿပီးၿပီ။ ေက်ာင္းမွာလည္း ေနတုန္းပဲ။

ေခတ္၀န္ (၁၀)

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တက္ေနစဥ္မွာပဲ သတင္းစာေလာကကို ဦး၀င္းတင္ စတင္ေျခခ်ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက စာအုပ္စာတမ္းေလးေတြကလည္း ထြက္ေနတာပဲဗ်။ သိပ္ၿပီးေတာ့လည္း ဟုတၱိပတၱိ မဟုတ္ဘူး။ ေစ်းကလည္း တမူးဖို႔တို႔၊ တမူးဆိုတာ တစ္က်ပ္ဖိုးရွစ္ေစာင္ေပါ့ဗ်ာ။ ဂ်ာနယ္ေလးေတြ ထြက္တယ္ဗ်ာ။ သတင္းစာတစ္ေစာင္ တစ္ပဲတန္သတင္းစာတို႔ဘာတို႔ေတာင္ ရွိတယ္ဗ်။ သူမ်ားေတြက ေလးေဖာင္ေပါ့။ ေလးေဖာင္ဆိုတာ (၁၆) မ်က္ႏွာေလာက္ ထုတ္တဲ့အခ်ိန္၊ သူတို႔က ႏွစ္ေဖာင္ေပါ့။ (၈) မ်က္ႏွာေလာက္ထုတ္တာေပါ့။ အဲလို သတင္းစာေတြလည္း ထြက္တယ္ဗ်။ သတင္းစာေလာကတို႔ စာေပေလာကတို႔ကို ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ က်ေတာ့လည္း နာမည္ႀကီးဆရာေတြကလည္း၊ ဥပမာဆိုပါေတာ့ဗ်ာ ဆရာႀကီး မဟာေဆြ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ ဟုတ္လား၊ ဆရာမႀကီး ခင္ေဆြဦးရဲ႕ ဖခင္ေပါ့ဗ်ာ၊ ဥပမာ ဆရာဇ၀နလို ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္းလို ပုဂၢိဳလ္ကလည္း ေက်ာ္ၾကားတုန္းဗ်။ ေနာက္တစ္ခါ အလားတူပဲ လူထုဦးလွတို႔၊ လူထုေဒၚအမာလို သတင္းစာဆရာႀကီးေတြကလည္း အလြန္ကို ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့ အခ်ိန္..ေနာ္။

ေခတ္၀န္ (၉)

ဦး၀င္းတင္တို႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ စာဘူးေတာင္းမွဆုတ္ခြာလာၿပီး လွည္းကူးၿမိဳ႕ ရဲစခန္းထဲမွာ ေျမကတုတ္က်င္းေတြ တူးၿပီး ခံစစ္လုပ္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။

သိပ္မၾကာလိုက္ဘူးဗ်။ ေနာက္ပိုင္းၾကားတာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းကေန ဟာေက်ာင္းသားေတြ “က်က်တ္” ကုန္ရင္ေတာ့ မျဖစ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြအကုန္လံုးကို ရန္ကုန္ျပန္ေခၚ၊ စစ္ပညာေတြဘာေတြ သင္ေပး၊ ၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ စစ္ထဲသြင္းေပါ့ဗ်ာ။ ဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ သို႔မဟုတ္လည္း လမ္းစဥ္နဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြကို ျပန္စုတယ္ဗ်။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကလည္း ကရင္သြားၿပီးေတာ့ ခါးကလိထိုးသလို သြားၿပီးေတာ့ လုပ္ေနတာကိုးဗ်။ လုပ္ေနေတာ့ ေနာက္ဆံုးဘိတ္က်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ေက်ာင္းသားသံုးေယာက္က်၊ က်ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ေခြးေျပး၀က္ေျပးေျပးၿပီးေတာ့ လွည္းကူးေရာက္၊ လွည္းကူးကေနၿပီးေတာ့ အဲဒီ အမိန္႔အရ ေလာ္လီကားႀကီးတစ္စင္းနဲ႔ ေခၚၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္ေရာက္ေရာ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။

ေခတ္၀န္ (၈)

ျမန္မာနဲ႔ကရင္တိုင္းရင္းသားေတြအၾကား တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေနဆဲကာလ။ ျမန္မာအစိုးရကို ရန္ကုန္အစိုးရလို႔ ကမၻာကေခၚေနၾကခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ကလည္း ေက်ာင္းမွာ ပထမ ေနေသးတယ္။ ေနာက္က်ေတာ့ ေက်ာင္းကလည္း ထမင္းေတြ ဘာေတြ မေကၽြးေတာ့ဘူးဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၿမိဳ႕ထဲသြားေပါ့ဗ်ာ။ ၿမိဳ႕ထဲသြားၿပီးေတာ့ လက္စြပ္ေတြဘာေတြ ခၽြတ္ေရာင္း၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ အက်ႌမွာ ေရႊၾကယ္သီးေလးေတြ ဘာေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္ၾကတယ္ဗ်။ ေရႊႀကိဳးေတြဘာေတြနဲ႔ဆက္ထားတဲ့ ေရႊၾကယ္သီးေလးေပါ့။ ေလးလံုးေလာက္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါေလးေတြ ျဖတ္ေရာင္းေပါ့ဗ်ာ။ စသည္ေပါ့။ ေရာင္းၿပီးေတာ့ ထမင္းစားၾကရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိတာေလးတစ္ခ်က္ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာျပခ်င္တယ္ဗ်။ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ ေရႊကလည္း တစ္ရာေအာက္မွာ ေစ်းရွိတယ္ဗ်။ သံုးမူးသားေလာက္ဘာေလာက္ေရာင္းမွ ေငြသံုးဆယ္ေလာက္ ရမယ္ထင္တယ္။

ေခတ္၀န္ (၇)

ဦး၀င္းတင္ တကၠသိုလ္တက္စဥ္ အင္မတန္ ခင္မင္ရင္းႏွီးခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ကေတာ့ ကဗ်ာဆရာ မင္းယုေ၀ပါ။

သူက ကၽြန္ေတာ္တို႔ထက္ တစ္ႏွစ္ႀကီးတယ္ဗ်။ တစ္ႏွစ္ႀကီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔လည္း ျမသန္းတင့္လို အတန္းအတူတူ မဟုတ္ဘူး။ သူက ပုသိမ္သားပဲ။ ေနာက္ပိုင္းမွာမွ သိရတာေတာ့ ကာတြန္းဆရာ ကိုေဖသိန္းတို႔၊ ကိုေဖသိန္းရဲ႕ညီ ၀င္းေမာင္တင္တို႔ဘာတို႔ဆိုတဲ့ အဲဒီ လူေတြနဲ႔လည္း သူငယ္ခ်င္းေတြဗ်။ အဲဒီေတာ့ သူက ကဗ်ာေတြေရးတယ္ဗ်ာ။ ဥပမာဆိုတာေတာ့ တစ္ရက္ဆိုလို႔ရွိရင္ ေက်ာင္းေတြကလည္း ကရင္သူပုန္ထဘာထနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြက ျပန္ကုန္ၿပီ။ မွတ္မိေသးတယ္ဗ်။ ေႏြၾကီးဗ်။ ေက်ာင္းသားေတြက အကုန္လံုးျပန္ကုန္ၿပီ။ အဲဒီမွာ သူက ေရးတယ္ဗ်ာ။ သူ႔အခန္းထဲမွာသူ။ ကၽြန္ေတာ္က ဒီဘက္ခန္း၊ သူနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔က စစ္ကိုင္းေဆာင္မွာဗ်။ ဒုတိယထပ္၊ စစ္ကိုင္းေဆာင္ ---- အခန္းမွာေနတာ။ ႏွစ္ေယာက္ အခန္းခ်င္းကပ္လ်က္ဆိုေတာ့ သူက သူ႔ကဗ်ာေတြေရး၊ ေရးၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ စိတ္ထက္သန္စြာပဲ ကၽြန္ေတာ့္ လာၿပီးေတာ့ ဖတ္စမ္းပါဗ်ာ၊ ကို၀င္းတင္ ဖတ္ၾကည့္စမ္းပါဆိုၿပီးေတာ့ေပး။

ေခတ္၀န္ (၆)

ဆရာဦး၀င္းတင္ရဲ႕ အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘ၀ဟာ ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းထဲမွာပဲ အဆံုးသတ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ကၽြန္ေတာ္က ႀကိဳ႕ပင္ေကာက္ၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢဥကၠ႒ လုပ္တယ္။ အဲဒီ ေက်ာင္းသား သမဂၢဥကၠ႒အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ ရန္ကုန္းတိုင္း ညီလာခံတို႔ဘာတို႔ဆိုတာေတြ သြားတက္တယ္ဗ်ာ။ အဲဒီအခ်ိန္က ညီလာခံ ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ သမိုင္းပါေမာကၡ ေဒါက္တာသန္းထြန္းတို႔၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ခ်စ္သန္းထြန္းဆိုတာ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ေရွ႕ေနေတြဘာေတြျဖစ္ေပါ့ဗ်ာ။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္အေနနဲ႔ ေတာခို ဆိုေတာ့ အဲဒီလို ပုဂၢိဳလ္ေတြက ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိေနတယ္ဗ်။ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေတြ႕ဖူးသြားတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ျမင္လည္းျမင္ဖူးသြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖို႔ကေတာ့ တအံ့တၾသေပါ့။

တစ္ၿပိဳင္တည္းမွာပဲ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ႀကိဳ႕ပင္ေကာက္ၿမိဳ႕က ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္ေတြနဲ႔လည္း ဦး၀င္းတင္ ရင္းႏွီးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ တကၠသိုလ္၀င္တန္း စာေမးပြဲကို ေျဖဆိုေအာင္ျမင္ၿပီး အသက္ (၁၆) ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ ၁၉၄၈၊ ဇြန္လေလာက္မွာ ဦး၀င္းတင္ တကၠသိုလ္ တက္ဖို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာခဲ့ျပန္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ဦးေလးတစ္ေယာက္က စစ္ဗိုလ္လုပ္ေနေတာ့ သူက အင္းလ်ားကန္ေစာင္းနဲ႔ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းနဲ႔ ကုကၠိဳင္းလမ္းေထာင့္မွာရွိတဲ့ ခ်င္းေက်ာင္းနန္းေတာ္ဆိုတဲ့ အဲဒီ တ႐ုတ္ နန္းေတာ္ႀကီးေပါ့ဗ်ာ။ ျမင္ေနရတယ္ဗ်။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္ စာေလးဘာေလး ၀ါသနာပါၿပီဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ အိမ္မွာရွိတဲ့ဟာေတြဘာေတြ ေဆြမ်ဳိးေတြရဲ႕ စာအုပ္ေတြ၊ ကၽြန္ေတာ့္အေဖရဲ႕ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားရဲ႕ စာအုပ္ေတြ၊ ကဗ်ာစာအုပ္ေတြ၊ ကၽြန္ေတာ့္ဦးေလး ဗိုလ္မင္းေခါင္စုေဆာင္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစာအုပ္ေတြေရာ ဘာေတြေရာ၊ ကၽြန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရန္ကုန္ကို သယ္လာတာကိုးဗ်။ ကၽြန္ေတာ္ အဲဒီတကၠသိုလ္မေရာက္ခင္ ကၽြန္ေတာ့္ဦးေလးနဲ႔ လိုက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီခ်င္းေက်ာင္းနန္းေတာ္ေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္ စာဖတ္တယ္ဗ်။ ေတြ႕ရာစာအုပ္ေတြ ဖတ္တာပဲဗ်။ တစ္ေန႔လံုးလိုလိုဖတ္တာ၊ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိတဲ့ျမင္ကြင္းက ဘာလဲဆိုလို႔ရွိရင္ အဲဒီနန္းေတာ္ႀကီးမွာရွိတဲ့ ပါေကးဆိုတဲ့ ကၽြန္းသားခင္းေတြကို အကုန္လံုး စစ္သားေတြက တူး၊ အဲဒါေတြကို မီးစိုက္တယ္။ အခန္းတစ္ခန္းၿပီးတစ္ခန္း တစ္ခန္းၿပီးတစ္ခန္း ထမင္းတစ္ခါခ်က္ရင္ စစ္သားကလည္း အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္ ၇၀/၈၀ ေတာ့ ရွိတယ္။ ထမင္းစားဖို႔ တစ္ခါခ်က္ဘာညာဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီ ပါေကးကၽြန္းစေလးေတြဟာ တစ္ခန္းစာေလာက္ေတာ့ ကုန္သြားတာပဲဗ်။ ေနာက္တစ္ခါ ဒီေရခ်ဳိးခန္းႀကီးထဲမွာရွိတဲ့ အိမ္သာေတြဘာေတြဆိုလည္း အကုန္လံုး မစင္ေတြနဲ႔ျပည့္ေန၊ ေနာက္တစ္ခါ ေရခ်ဳိးခန္းထဲမွာရွိတဲ့ ---- ေတြေပါ့ဗ်ာ၊ လူတစ္ေယာက္လွဲအိပ္ႏိုင္တဲ့ ေၾကြဇလံုႀကီးေတြထဲမွာလည္း မစင္ေတြျပည့္။ အဲလိုဟာေတြေပ့ါဗ်ာ။

ေခတ္၀န္ (၅)

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးခရီးထြက္ခဲ့တဲ့ ပထမဦးဆံုးညမွာ ႀကိဳ႕ပင္ေကာက္ၿမိဳ႕ အနီး ရွမ္းစုရြာက ဦး၀င္းတင္တို႔ စစ္ေျပးဘ၀နဲ႔ ခိုလႈံေနတဲ့အိမ္ကို ေရာက္ရွိၿပီး ညအိပ္ရပ္နားပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေန႔မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ဦး၀င္းတင္က ခ်ဳိးေရခပ္ေပးရင္း စကားေျပာခြင့္ ၾကံဳလုိက္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဲဒီ ရွမ္းစုရြာထဲမွာ မရမ္းပင္ႀကီးေတြဗ်။ အုပ္အုပ္အုပ္အုပ္နဲ႔ မရမ္းပင္ႀကီးေတြေဘးမွာေပါ့ေလ ေရတြင္းရွိတယ္၊ ေနာက္တစ္ခါ ေရခ်ဳိးတဲ့ စဥ့္အိုးေလးေတြဘာေတြ ခ်ထားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အဲဒီထဲကို ေရခပ္ေပးရတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေယာက္်ားေလးက ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ဦးေလးပဲရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ထက္ နည္းနည္းႀကီးတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ အေဒၚေတြအရြယ္ေတြ ဘာေတြေပါ့ဗ်ာ၊ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့လို႔ သူတို႔က အပ်ဳိေတြဘာေတြ ျဖစ္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့လည္း သူတို႔က ဒီေယာက္်ားေတြကိစၥ လိုက္ၿပီးေတာ့ လုပ္မေပးခ်င္ဘူးေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ပဲ လုပ္ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ဦးေလး (၁၈) ႏွစ္သား ေလာက္နဲ႔ (၁၄/၅) ႏွစ္သား ကၽြန္ေတာ္ လုပ္ရတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ့္ ဦးေလးက ေရတြင္းထဲက ေရခပ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္က အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ ပံုးေတြနဲ႔သယ္ၿပီးေတာ့ စဥ့္အိုးထဲကို ေလာင္းေပးေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါက သိပ္မေ၀းပါဘူး၊ (၁၄/၅) လွမ္းေပါ့ဗ်ာ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ေရခ်ဳိးတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကလည္း စကားတစ္ခြန္းမွ မေျပာဘူး။ သူကလည္း စကားေျပာတဲ့လူစားမ်ဳိးမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ၾကားဖူး တာေပါ့ဗ်ာ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဆိုတာလည္း ဂ်ပန္ေခတ္မွာ လူတိုင္းလိုလိုရဲ႕ ပါးစပ္ဖ်ားမွာ သီးေနတဲ့စကားေပါ့ဗ်ာ၊ ဟုတ္လား။ အဲ.. ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပဲဗ်၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလို႔ေတာင္မွ ကၽြန္ေတာ္တို႔က နာမည္ေတာင္တပ္မေခၚဘူး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က အသားကလည္း ခပ္လတ္လတ္ပဲဗ်.. ေနာ္။ ထိပ္ကလည္း ခၽြန္းခၽြန္းနဲ႔၊ ထိပ္က နည္းနည္း ေျပာင္တယ္လို႔ေတာင္ ေခၚရမယ့္ဟာေပါ့ဗ်ာ။ နဖူးနည္းနည္း ေျပာင္တယ္၊ သို႔မဟုတ္လည္း နဖူး ျမင့္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အသားကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး လတ္လတ္ပဲဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သုန္သုန္မႈန္မႈန္နဲ႔ သူကလည္း ဘာမွ မေျပာဘူး။ ေရခ်ဳိးထားတာပဲဗ်။ လူငယ္ငယ္မို႔လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကေလးေတြ၊ ဒီလူေတြခပ္ေပးတာအတြက္ သူ စိတ္ထဲမေကာင္းတာတို႔၊ အားနာတာတို႔ သို႔မဟုတ္လည္း အာ ေဟ့မင္းကြယ္ ခပ္ရတာ ပင္ပန္းမွာေပါ့ကြာ ဆိုတဲ့သေဘာထားမ်ဳိးလည္း ရွိပံုမေပၚဘူး။ သူ႔ဘာသူ ေရရွိ ခ်ဳိးမွာပဲဆိုတဲ့ပံုစံနဲ႔ ခ်ဳိးတာပဲဗ်ေနာ္။ အဲလိုခ်ဳိးေနေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ရပ္ၾကည့္ေနတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီဂ်ပန္ေခတ္မွာက ဆပ္ျပာေတြဘာေတြလည္း မရွိဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔အိမ္မွာလည္း ဆပ္ျပာမရွိဘူးဗ်။ အဲဒီေတာ့ ဒီတိုင္းပဲ ခ်ဳိးခ်က္ၿပီးေတာ့ ၿပီးတယ္။ အဲ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔က မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါတို႔ဘာတို႔ မရွိဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကလည္း… မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါေတြဘာေတြ ရွိပံုမေပၚဘူးဗ်ာ။ အဲဒီ ပုဆိုးပိုင္းနဲ႔ပဲ၊ ေရလဲပိုင္းညွစ္ၿပီးေတာ့ပဲ ကိုယ္သုတ္တာပဲဗ်။ အဲေတာ့ သူ ပုဆိုးနဲ႔မ်က္ႏွာသုတ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္ စကားေျပာခ်င္စိတ္ သိပ္ေပၚလာတယ္။ စကားေျပာခ်င္စိတ္ ေပၚလာတယ္ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ေစာေစာကေျပာခဲ့သလို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အာရွလူငယ္တို႔ ဘာတို႔ညာတို႔မွာ ကၽြန္ေတာ္က ထက္ထက္သန္သန္လုပ္ေနတဲ့၊ ကၽြန္ေတာ့္ေဆြမ်ဳိးေတြထဲမွာ စစ္ဗိုလ္ေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္၊ ဟုတ္လား၊ အဲဒီအေနအထားေပၚမွာ တည္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဟုတ္လား၊ အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ စိတ္က ထက္သန္ေနတာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ စကား စြတ္ေျပာတယ္ဗ်။ ေျပာတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ကၽြန္ေတာ္ စစ္ထဲ၀င္ခ်င္တယ္ခင္ဗ်ာလို႔ ဒါပဲေျပာႏိုင္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ မ်ားမ်ားလည္း မေျပာတတ္ဘူး၊ မ်ားမ်ားလည္းမေျပာရဲဘူးေပါ့ဗ်ာ.. ေနာ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဘာမွမေျပာဘူးဗ်၊ ကၽြန္ေတာ့္ကို ဒီတိုင္းၾကည့္ေနတယ္။ ၾကည့္ၿပီးမွ တစ္ခြန္းပဲေျပာတယ္။ မင္းေက်ာင္းေနလားတဲ့။ ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဟုတ္ကဲ့ ကၽြန္ေတာ္စာသင္ေနပါတယ္။ ခုနစ္တန္းေအာင္ၿပီးပါၿပီ။ ဆိုၿပီးေတာ့ကၽြန္ေတာ္ ေျပာတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က သူ ေငးေနေသးတယ္ဗ်။ သူ ဘာမွမေျပာဘူး။ သူ႔ ေရေတြဘာေတြသုတ္လက္စ ဆက္ၿပီးေတာ့ သုတ္ရင္းကေနၿပီးေတာ့ ေနာက္မွ တစ္ခြန္းပဲေျပာတယ္၊ မင္းစာဆက္သင္ကြာတဲ့။ ေနာ္ စစ္တိုက္မယ့္လူေတြရွိတယ္၊ မင္း စာသင္ဦးလို႔ ဒီစကားတစ္ခြန္းပဲ ရလိုက္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါနဲ႔ ၿပီးသြားတာပါပဲ။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ့္ကို အဲဒီစကားက ေနာက္ပိုင္းက်တဲ့အခါက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလႊမ္းမိုးတယ္ဗ်။ စစ္ၿပီးခါက ၁၉၄၉ မွာ ကၽြန္ေတာ္ စစ္တပ္ထဲကို၀င္မလို႔ ဗိုလ္သင္တန္းတက္ခြင့္ရတယ္ဗ်။ အဲဒီဟာ ရတဲ့အခ်ိန္မွာကို ကၽြန္ေတာ္ ေၾသာ္.. ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကလည္း ငါ့ကို ေျပာသြားဖူးတဲ့ စကားတစ္ခြန္းရွိပါလား။ စစ္တိုက္မယ့္လူေတြ ရွိတယ္ကြာ မင္း စာဆက္သင္ဆိုတဲ့စကားကို ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ စစ္ထဲလည္း မ၀င္ျဖစ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီစကားနဲ႔ပဲ ကၽြန္ေတာ္ နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်င္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာလည္း ဒါ ကၽြန္ေတာ္ ေနာက္ဆံုးမွတ္မိတဲ့ စကားပဲေပါ့ဗ်ာ။ က်န္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးကာလမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတာ္လွန္ေရးဌာနခ်ဳပ္မွာ ေနရတဲ့အခါေတြ ရွိတယ္ဗ်။ ေနာက္ဆံုးဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ သြားၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ရြာတစ္ရြာ ေရႊ႕တယ္ဗ်ာ။ အဲဒီရြာတစ္ရြာကေန ေနာက္ထပ္ ေတာ္လွန္ေရးစခန္းလုပ္ထားတဲ့ ဘီးခြဲဆိုတဲ့ ရြာေပါ့၊ ၿမိဳ႕နယ္ေတာ္လွန္ေရးစခန္းလုပ္ထားတဲ့ ဘီးခြဲဆိုတဲ့ရြာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပို႔တယ္၊ မိသားစုကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေစာင့္ေရွာက္ထားတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးအင္းအားစုေတြက။ အဲ အဲဒီမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔လိုက္ၿပီးေတာ့ ဟုတ္လား၊ ဟိုခိုင္းဒီခိုင္းနဲ႔ သြားၿပီးေတာ့ ကင္းေထာက္တဲ့လူေတြနဲ႔ လိုက္သြားၾကည့္စမ္း၊ ဘာျဖစ္လို႔ဆို ကေလးတစ္ေယာက္ ပါတဲ့အခါက်ေတာ့ နည္းနည္းေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း (၁၄/၅) ႏွစ္ဆိုတဲ့ အခါက်ေတာ့ ကေလးသာသာေပါ့ဗ်ာဟုတ္လား။ ကၽြန္ေတာ္လည္း အရပ္ကလည္း ပုတာလည္း ပါမွာေပါ့ေလ။ အဲဒီေတာ့ ဟိုလိုက္သြားဒီလိုက္သြား လိုက္ဖူးတာရွိတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္ မပါခဲ့ဘူး။ အဲဒါနဲ႔ပဲ ဒီ ဂ်ပန္ေခတ္ကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်င္တယ္ဗ်ာ။

ေခတ္၀န္ (၄)

ဦး၀င္းတင္ရဲ႕ ဂ်ပန္ေခတ္အေတြ႕အၾကံဳေတြထဲမွာ ထက္ထက္သန္သန္ လႈပ္ရွားမႈတစ္ခုကေတာ့ အာရွလူငယ္အဖြဲ႕ထဲ ပါ၀င္ခဲ့ျခင္းပါပဲ ခင္ဗ်ာ။

အာရွလူငယ္ဆိုတာက သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ ဂ်ပန္ျပည္ကပါလာတဲ့ အၾကံဉာဏ္ေတြနဲ႔ ဂ်ပန္ရဲ႕ အေလ့အထေတြပဲ ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ လူငယ္ေက်ာင္းသားေတြကို အကုန္လံုး အာရွလူငယ္ဆိုၿပီးေတာ့ စုစည္းတာေပါ့ဗ်ာ။ သူတို႔က တစ္ဘက္ကလည္း ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလို ပုဂိၢဳလ္မ်ဳိးေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ တပ္မေတာ္အရာရွိမ်ား၊ သို႔မဟုတ္လို႔ရွိရင္လည္း ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကေနၿပီးေတာ့ လူငယ္ဆိုတာဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕အနာဂတ္ကို.. ဟုတ္လား၊ ဦးေဆာင္မယ့္ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ တိုင္းျပည္ကေန အားကိုးရမယ့္ ပုဂိၢဳလ္ေတြ၊ ဒီလိုလူေတြ၊ ဒီအင္အားေတြကို ငါတို႔.. ေမြးျမဴရမယ္၊ ေလ့က်င့္ရမယ္၊ ပ်ဳိးေထာင္ရမယ္၊ ေခါင္းေဆာင္မႈလုပ္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြနဲ႔ ဒီအာရွလူငယ္ကို လုပ္တာပဲခင္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ့္ကို ထက္ထက္သန္သန္၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ႀကီးကို ပါတာပဲခင္ဗ်။ အဲဒီ အေပ်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့ပဲ ဟိုဟာဆိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ ေရွ႕ကေန၀င္လုပ္၊ သူမ်ား မလုပ္ခ်င္တဲ့အလုပ္လည္း ၀င္လုပ္ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ တစ္ေန႔မွာ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔၊ တုိက္ေပၚကေန လိမ့္က်ေရာဗ်။ ျဖစ္ပံုက ဒီလိုဗ်ာ။ အာရွလူငယ္ကေနၿပီးေတာ့ ဦးစီးၿပီးေတာ့ အကယ္၍ ဗံုးေတြဘာေတြ က်ခဲ့ေသာ္၊ ဟုတ္လား၊ အိမ္ေတြဘာေတြမွာ မီးေလာင္တဲ့အခါမ်ဳိး၊ အတြင္းမွာရွိတဲ့လူေတြကို ကယ္ဆယ္ဖို႔ ေလ့က်င့္ခန္းေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ၿမိဳ႕မွာ၊ ေစ်းနဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွာ ဦးသာလင္းတိုက္ဆိုတာရွိတယ္ဗ်။ ႏွစ္ထပ္တိုက္။ အဲဒီမွာ ေရွ႕မွာ ေလသာေဆာင္လိုဟာမ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ၊ ကၽြန္ေတာ္က လူနာလုပ္တယ္။ ေလ့က်င့္တဲ့ နည္းနည္းခပ္ႀကီးႀကီးလူေတြက၊ အာရွလူငယ္ထဲပါတဲ့လူေတြက ကၽြန္ေတာ့္ကို ထမ္းတယ္ဗ်။ အေပၚထပ္ကေနၿပီးေတာ့ ကယ္ဆယ္ရတယ္ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ ကယ္ဆယ္တယ္လုပ္ၿပီးေတာ့ သြပ္ေတြေပၚကေန ေလွ်ာက္လာၿပီးေတာ့၊ ေနာက္ဆံုးပိတ္ ေလွကားေပၚကို ပို႔ဖို႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ့္ကို ထမ္းရာကေနၿပီးေတာ့၊ ေအာက္ကိုလည္း ခ်လည္းခ်ေရာ၊ ကၽြန္ေတာ္က သြပ္ျပားေပၚနင္းတဲ့အခါက်ေတာ့၊ သြပ္ျပားေပၚကေန ကၽြန္ေတာ္ လိမ့္က်ၿပီးေတာ့ ေအာက္ကိုလည္းက်လည္းက်ေရာ ကၽြန္ေတာ္ ခါးရိုးမက်ဳိးရံုတမည္ေပါ့ဗ်ာ။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ အိမ္ထဲမွာကို ႏွစ္လသံုးလေလာက္ ေနလိုက္ရတယ္။ အဲဒီဒဏ္ေတြဟာ ဒီအခ်ိန္အထိ ကၽြန္ေတာ္ သိပ္ၿပီးေတာ့ ထိုင္ႏိုင္ျပဳႏိုင္ သိပ္မရွိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ ခါးခဏခဏနာတဲ့အခါ အခုထက္ထိ က်န္ေနတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေလာက္အထိ က်န္ေနတာေပါ့ဗ်ာ။

သာယာ၀တီေထာင္ လက္ပါးႏွင့္ အရူးတိုက္ (၂)

ေရးသားသူ ◄ လန္ေထာင္စပ္စုေလး ►

ဒါေပမဲ့ ဘာသံမွ ဆက္မၾကားရေတာ့ဘဲ တိတ္ဆိတ္သြားျပန္ပါတယ္။ ဒီလိုအခါမ်ိဳးမွာ တရား႐ႈမွတ္ရ ပိုမိုျပတ္သားတတ္တာ အေတြ႔အၾကံဳရွိသူတို႔ ပိုသေဘာေပါက္မယ္ထင္ပါတယ္။ စပ္စုစိတ္ေတြ ေတာ္ေတာ္ျငိမ္ေနပါျပီ။ မလြင့္ပါးေတာ့ပါဘူး၊ လႊင့္ရင္လဲ လႊင့္တာသိေနႏိုင္ပါျပီ။ ၁၀-မိနစ္ေလာက္ၾကာမွ ေထာင္ပိုင္ၾကီးအဖြဲ႔ရဲ႕ အသံေတြ စ,ၾကားလာရပါတယ္။ တခန္းျပီးတခန္းေမးျမန္းသံေတြကို စပ္စုၾကားေန မွတ္ေနမိပါတယ္။ စပ္စုအခန္းအလွည့္ကိုေရာက္ေတာ့ စပ္စုကလဲ ကိုယ့္တရားကိုယ္မွတ္ေနမိပါတယ္။ မ်က္လံုးဖြင့္မၾကည္ပါ။ ေထာင္ပံုစံ မထိုင္ဘဲ တင္ပလ္ႅင္ေခြတရားထိုင္ ထိုင္ေနတာပါ။ လက္အေနအထားကလဲ ဒူးေပၚလက္သီးဆုပ္တင္ ေထာင္ပံုစံ အေနအထားမဟုတ္ဘဲ တရားထိုင္တဲ့ ဘယ္လက္ေပၚ ညာလက္ ပက္လက္ထပ္ရက္ အေနအထားပါ။ ေခါင္းကိုလဲ ေထာင္ပံုစံ ၄၅-ဒီဂရီ မငံု႔ဘဲ မတ္မတ္ေထာင္ေထာင္ ၉၀-ဒီဂရီပါ။ ေထာင္ပိုင္အလွည့္မွာ ဒီလိုထိုင္တာဟာ ေထာင္စည္းကမ္းေဖါက္ဖ်က္မႈတဲ့၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ မၾကာခဏ အေရးယူခံရေလ့ရွိပါတယ္။

သူတို႔တေတြ အနံ႔တေဟာင္းေဟာင္းထေနတဲ့ မစင္ေလာက္တက္ရည္အျပည့္ ဂန္ဖလားရယ္၊ ေလာက္ေတြရယ္၊ တရားထိုင္ေနတဲ့ စပ္စုရယ္ကို အၾကာၾကီးေလ့လာေနၾကပံု ရပါတယ္။ တီးတိုးေျပာဆိုတုိင္ပင္သံေတြလဲ မၾကားတခ်က္ ၾကားတခ်က္ပါ။ ေနာက္မွ “ ျဖဴ၀င္း၊ လိမ္လိမ္မာမာေန- မိလႅာခ်ခြင့္ေပးမယ္” ဆိုတဲ့ ေထာင္ပိုင္ၾကီး အသံကိုၾကားရပါတယ္။ မ်က္လံုးဖြင့္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အားလံုးခပ္လွမ္းလွမ္းကေန ၾကည့္ေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ တေယာက္မွ အနားမကပ္ၾကပါ။ ယူနီေဖါင္းအျပည့္နဲ႔ ႐ႈိးစမိုးေတြ မစင္ေလာက္တက္ရည္ နံေစာ္ေစာ္ကိုေတာ့ ေၾကာက္ၾကပံုရပါတယ္။ ၾကိဳတင္ေတြးထားတဲ့အတိုင္း “မင္းတို႔လူမဆန္တဲ့ေကာင္ေတြဘဲ” လို႔ျပန္ေျပာမယ္ စိတ္ထဲက ျဖစ္လိုက္ေသးေပမဲ့ ေထာင္ဆရာ၀န္ရဲ႕ မ်က္စိ တဖက္မွိတ္ျပလိုက္တာကိုေတြ႔လိုက္ေတာ့ ဘာမွျပန္ေျပာမေနေတာ့ဘဲ မ်က္စိျပန္မွိတ္ မ်က္လႊာျပန္ခ်ျပီး တရားမွတ္ျမဲ မွတ္ေနလိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ တနာရီေလာက္အၾကာ၊ ေထာင္ပိုင္ အလွည့္အျပီးမွာေတာ့ စပ္စုေရခ်ိဳးခြင့္ မိလႅာခ်ခြင့္ ျပန္ရပါတယ္။ ေျခက်ဥ္းနဲ႔ေဒါက္ကိုေတာ့ ျဖဳတ္မေပးၾကပါဘူး။

သာယာ၀တီေထာင္ လက္ပါးနဲ႔ အ႐ူးတိုက္ (၁)

ေရးသားသူ ◄ လန္ေထာင္စပ္စုေလး ►

စပ္စု ၈၉-စက္တင္ဘာမွာ ပုဒ္မ-၅ညနဲ႔ ၅-ေဆာင္၊ ၂-ခန္းကိုေရာက္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ တေထာၾကီးရွိေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ၈၈-ေနာက္ပိုင္း ပထမဦးဆံုး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြေပါ့။ လူတန္းစားေပါင္းစံု၊ အဖြဲ႕အစည္းေပါင္းစံု၊ ၾကီးၾကီးငယ္ငယ္ ရြယ္ရြယ္လတ္လတ္ အစံုပါဘဲ။ အသက္ ၁၆ႏွစ္ ကေန ၂၅ႏွစ္ၾကား ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကေတာ့ အမ်ားဆံုးဘဲေပါ့။ ေထာင္က်ေနၾကတာကို အသာထားျပီး အားလံုးလိုလို စားေသာက္ ေနာက္ေျပာင္ေဆာ့ကစားလို႔ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ အျမင္ခ်င္း ဖလွယ္နဲ႔ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္လာၾကသလိုပါဘဲ။ ေယာက္်ားေတြခ်ည္းဘဲ ရွိတဲ့ေနရာဆိုေတာ့ ဖံုးဖံုးလႊမ္းလႊမ္း အျမဲမေန၊ အရွက္အေၾကာက္နည္းသူေတြလဲ အနည္းအက်ဥ္းပါတာေပါ့။

၈၉-ေအာက္တိုဘာမွာ အန္ကယ္ဦး၀င္းတင္ ( NLD ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္) ၅ေဆာင္ ၂ခန္းကိုေရာက္လာပါတယ္။ အေဆာင္တြင္း စိုက္ခင္းတေနရာမွာ အန္ကယ္နဲ႔ စကားေျပာခြင့္ရေတာ့ စပ္စုအေဖ လန္ေထာင္ဦးစပ္စု ကိုသိေၾကာင္း၊ ဦးစပ္စုေရးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစာအုပ္ေတြ ဖတ္ဘူးေၾကာင္း အန္ကယ္က ေျပာျပပါတယ္။ ျပီးေတာ့ “ မင္းတို႔ေက်ာင္းဆရာေတြ အေနနဲ႔ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေစါင့္ေရွာက္ ထိန္းသိမ္းဘို႔လိုတယ္ ” လို႕ အန္ကယ္ဦး၀င္းတင္က အေဆာင္တြင္းလူငယ္ေတြကိုစိတ္မခ်လို႔ ၾသ၀ါဒေပးပါတယ္။ ေနာက္မၾကာခင္ အန္ကယ္ သီးသန္႔ဖက္ ေျပာင္းသြားရပါတယ္။

ေခတ္၀န္ (၃)

၁၉၄၁ ခုေလာက္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကမၻာစစ္ႀကီး ကူးလာခဲ့ပါၿပီ။ ဦး၀င္းတင္တို႔ မိသားစုလည္း တျခား ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သားေတြနည္းတူ စစ္ရန္က ေျပးခဲ့ၾကရပါေတာ့တယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ အဘိုးအဘြားမ်ားရွိတဲ့ ႀကိဳ႕ပင္ေကာက္ပဲ ေျပးရတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ ရထားေတြ ဆိုရင္လည္း ၾကပ္လိုက္တာမွ။ ရထားေခါင္မိုးေပၚေတြမွာ၊ ေဘးက တြဲေတြမွာ အဲဒါေတြကို အတင္းတိုးေ၀ွ႔ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔အိမ္ကလည္း ရွိသမွ်ပစၥည္းေလးေတြ ပါမွာေပါ့ဗ်ာ။ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္တို႔လိုဟာမ်ဳိး၊ အိပ္ယာလိပ္တို႔ဘာတို႔ ဒါေတြလည္း ပါမွာေပါ့ဗ်ာ။ အိမ္ေတြကလည္း ထားပစ္ခဲ့ရတယ္။ တခ်ဳိ႕ဟာေလးေတြ ကၽြန္ေတာ့္ ကစားစရာကအစ က်န္ခဲ့တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ စစ္ဆိုတာ အေတာ္မုန္းစရာေကာင္းပါလားဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚေလးကို ကၽြန္ေတာ္စၿပီးေတာ့ ရင္ထဲမွာေပါ့ဗ်ာ ဒါေလးသြားစြဲတယ္ဗ်။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ဘာလဲဆိုေတာ့ တစ္ေန႔ေသာအခါမွာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ဘ၀ကိုေပါ့၊ ျပဳျပင္မယ့္ဟာပဲေခၚေခၚ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ဘ၀ကို လမ္းေၾကာင္းမယ့္ဟာလို႔ပဲ ေျပာေျပာ၊ အႏုပညာေပါ့၊ ကဗ်ာဆိုတဲ့ဟာေလး ကၽြန္ေတာ့္ရင္ထဲမွာ စစြဲလာၿပီဗ်။ ကၽြန္ေတာ္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ စတာပဲဗ်။ ဒီလိုဗ်။ ကၽြန္ေတာ့္အေဖက အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက နာမည္ႀကီးတဲ့ ၀ိပႆနာဂိုဏ္းနဲ႔ သြားတြဲမိတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အိမ္ကလည္း နည္းနည္းေလး ေအာက္ထပ္ေတြဘာေတြမွာ က်ယ္တယ္ဗ်။ တရားပြဲပံုမွန္လုပ္တယ္၊ ၀ိပႆနာတရားပြဲ။ ကၽြန္ေတာ့္အေဖကလည္း စႏြင္းမကင္းလုပ္တယ္ဗ်ာ။ စသည္ ေက်ာက္ေၾကာလုပ္တယ္၊ စမူဆာေၾကာ္တယ္၊ ပလာတာလုပ္တယ္၊ စသည္ေပါ့ဗ်ာ။ ဧည့္ခံတာေပါ့ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ့္အေဖက ကၽြန္ေတာ့္ကို လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားရဲ႕ ပဋိစသမုပၸါတ္လကၤာႀကီးဆိုတာ ရွိတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ့္ကို အဲဒါကို က်က္ခိုင္းတယ္ဗ်။ က်က္ခိုင္းၿပီးေတာ့ ၀ိပႆနာပြဲက်ရင္ သူက မုန္႔ေကၽြးတယ္၊ ကၽြန္ေတာ့္အေဖက၊ လာတဲ့ဧည့္သည္ေတြကို တရားပြဲမစခင္ေပါ့ဗ်ာ။ ၿပီးရင္ ကၽြန္ေတာ့္ကို အျမဲတမ္းထၿပီးေတာ့ ပဋိစသမုပၸါတ္လကၤာႀကီးထဲကေနၿပီးေတာ့ တစ္ပိုဒ္ခ်င္းတစ္ပိုဒ္ခ်င္း ကၽြန္ေတာ့္ကို ရြတ္ခိုင္းတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဘာသိမွာလဲဗ်ာ၊ အသက္ကိုးႏွစ္သား ဆယ္ႏွစ္သားဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါေတြေလွ်ာက္က်က္တာေပါ့၊ က်က္ၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီလူႀကီးေတြေရွ႕ ထၿပီးေတာ့ အလြတ္ရြတ္ျပရတာေပ့ါဗ်ာ။ ဆိုေတာ့ လူႀကီးေတြကလည္း ကၽြန္ေတာ့္ကို ေကာင္းတယ္ဘာညာ၊ အဲလိုေျပာၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ ရြတ္ရဖတ္ရတယ္ဆိုတာလည္း အရသာေတြ႕တယ္။ ကဗ်ာမွာလည္း အရသာေတြ႕တယ္။ ဒါ့အျပင္ကို ခုနေျပာသလုိ သူမ်ားကေနၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ကို ခ်ီးက်ဴးတဲ့အခါ၊ အဲလိုဟာမ်ဳိးကို ေတြ႕တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီအႏုပညာရဲ႕သေဘာေလးကို ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ ခုနေျပာတဲ့ စစ္ကိုမႀကိဳက္တဲ့စိတ္ကေလး ၿငိတြယ္သလိုပဲ အႏုပညာအေပၚမွာ အသက္၀င္တဲ့စိတ္ကေလးက ၿငိသြားတယ္ဗ်။ အဂၤလိပ္ေခတ္တုန္းက ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ဘ၀ပဲဗ်။

ေခတ္၀န္ (၂)

ၿမိဳ႕မေက်ာင္းကေန အေမြရခဲ့တာကေတာ့ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ပဲလို႔ ဦး၀င္းတင္က ေျပာပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

ၿမိဳ႕မေက်ာင္းမွာ မနက္တိုင္း တန္းစီရတယ္ဗ်။ ေက်ာင္းမွာ ဆရာႀကီးဦးဘလြင္တို႔၊ ဆရာႀကီးဦးေအးသြယ္တို႔ ဆိုတဲ့ ဒီပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြရဲ႕ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဟိုဒင္းကို မနက္တိုင္းနားေထာင္ရတယ္ဗ်။ ေနာက္ေတာ့ ေက်ာင္းမွာ စုၿပီးေတာ့ နံနက္တိုင္း သန္႔ရွင္းေရးေတြ လုပ္ရတယ္ဗ်ာ။ ဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသားစိတ္ဆိုတဲ့ဟာေပါ့ဗ်ာ.. ေနာ္၊ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဆိုတာထက္ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ေပါ့ဗ်ာ ဟုတ္လား၊ ဒါ တို႔ဗမာျပည္ကြ၊ ဗမာျပည္ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ ကို ခ်စ္ရမယ္။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို တိုင္းတစ္ပါးသားမ်ားက လာၿပီးေတာ့ စိုးမိုးေနတယ္။ အဲဒါမို႔ ဒို႔တိုင္းျပည္ကို လြတ္လပ္ေအာင္လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ဟာ ကၽြန္ေတာ္ငယ္ငယ္ထဲက စၿပီးေတာ့ ၾကားဖူးတယ္ဗ်။ ၾကားဖူးတယ္ဆိုတာ ခုနေျပာသလို ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ မိသားစု ပံုသ႑ာန္နဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ ၾကားစရာ သိပ္အေၾကာင္းမရွိဘူးေပါ့။ ကၽြန္ေတာ့္ မိဘကလည္း လက္လုပ္လက္စားေတြလို ျဖစ္ေနတာကိုး။ သို႔ေသာ္ ၿမိဳ႕မေက်ာင္းလို ဟာမ်ဳိးေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အဲလို မဟုတ္ဘူးဗ်။ သူက ေန႔တိုင္း သြန္သင္ေနတာကိုး။ မနက္တိုင္း တန္းစီး၊ ဒို႔ဗမာသီခ်င္းေပါ့ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆိုရတယ္ဗ်ာ။ အဲဒီေခတ္တုန္းက ဒို႔ဗမာ သီခ်င္းကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီေန႔ဆိုေနတဲ့ ကမၻာမေက်နဲ႔ေတာ့ မတူဘူးဗ်။ ဒီသီခ်င္းကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆိုရတယ္။ အနည္းဆံုး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျခာက္ႏွစ္သား၊ ခုနစ္ႏွစ္သားေလာက္မွာ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ခ်စ္ရမယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သိၿပီဗ်ာ။ ဘယ္ေတာ့ျဖစ္ျဖစ္ ညီညီညာညာ စုစုေပါင္းေပါင္း လုပ္ရမယ္ဆိုတာေလးကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သိတယ္ဗ်ာ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အျမဲတမ္း စုေပါင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ရတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကၽြန္ေတာ္ ဘာမွတ္မိလဲဆိုတဲ့ အခါက်ေတာ့ အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်ီတက္ရတယ္ဗ်။ ဒို႔ဗမာ သီခ်င္းေတြ ဆိုၾကတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာလဲဆို ေက်ာင္းထဲမွာလည္း လုပ္တယ္ဗ်ာ။ ဒီေန႔ ေအာင္ဆန္းကြင္းလို႔ေခၚတဲ့ အဲဒီကြင္းထဲမွာလည္း အားကစားပြဲေတြ လုပ္တယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ အားကစားေတြဘာေတြ သိပ္ထူးထူးခၽြန္ခၽြန္မဟုတ္ပါဘူး။ ငယ္ငယ္တုန္းကလည္း ေျပးခုန္ပစ္ေတြလုပ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဥပမာဆိုရင္ လက္ေ၀ွ႔သင္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ေဘာလံုးကန္တယ္၊ ဒီလိုဟာေတြေတာ့ ရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း အားကစားေတာ့ ထူးထူးခၽြန္ခၽြန္ေတာ့ မျဖစ္ပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ငယ္ငယ္ထဲက ဒီ အားကစားတို႔ဘာတို႔ကို စိတ္၀င္စားတယ္ဗ်။ ဒီေန႔ထိလည္း ကၽြန္ေတာ္ ေဘာလံုးပြဲၾကည့္တုန္းေပါ့ဗ်ာ။

ေခတ္၀န္ (၁)

၁၉၄၁ ခုေလာက္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကမၻာစစ္ႀကီး ကူးလာခဲ့ပါၿပီ။ ဦး၀င္းတင္တို႔ မိသားစုလည္း တျခား ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သားေတြနည္းတူ စစ္ရန္က ေျပးခဲ့ၾကရပါေတာ့တယ္။

ဦး၀င္းတင္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း အခုက အသက္က (၈၀) လည္း ကပ္ၿပီေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္တစ္ခါ ကၽြန္ေတာ့္ဘ၀ ပံုသ႑ာန္လည္း အကုန္လံုး ေျပာင္းေပါ့ဗ်ာ..ေနာ္။ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ.. ကၽြန္ေတာ္က စာေတြဘာေတြပဲ ေရးတတ္တဲ့ လူေပါ့ဗ်ာ.. ဟုတ္လား။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲေရာက္လာ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားကလည္း ျဖစ္ေနေတာ့ စကားကလည္း ေတာေျပာေတာင္ေျပာ ေျပာရတာေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္က တစ္ခါမွ်လည္း စကားေတြဘာေတြ ဟုတ္တိပတ္တိ ေျပာေလ့ေျပာထ မရွိဘူး။ အဲဒီအေနအထားကေနၿပီးေတာ့ ေရဒီယိုတို႔ဘာတို႔.. တစ္ခါ အခု ခင္ဗ်ားတို႔ မီဒီယာေတြထဲမွာ ေျပာရတဲ့အခါက်ေတာ့လည္း ကၽြန္ေတာ့္အဖို႔လည္း တစ္ခါတေလက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဂြက်တာေပါ့ဗ်ာ။ ခင္ဗ်ားက အဲဒီ ငယ္ငယ္တုန္းကအေၾကာင္းေလးဘာေလး ေမးမယ္ဆိုေတာ့လည္း မဆုိးဘူးဗ်။ မဆိုးဘူးဆိုတာ လူက အသက္ (၈၀) ပိုင္းေလာက္ကပ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ဒီေန႔ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြ ေျပာတာထက္ေပါ့ဗ်ာ၊ ကိုယ္ငယ္ငယ္တုန္းကအေၾကာင္းေတြပဲ ျပန္ေျပာခ်င္တယ္ဗ်။ အသက္အရြယ္ေရာက္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ငယ္သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ စျမံဳ႕ျပန္ဆိုေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေပ်ာ္စရာေကာင္း၊ သိပ္ၿပီးေတာ့ ၾကည္ႏူးစရာေကာင္းေပါ့ဗ်ာ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လက္ေတြ႕ဘ၀ျဖစ္ေနတဲ့၊ အခု လတ္တေလာေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးတို႔ စီးပြားေရးတို႔ စသည္ေပါ့ဗ်ာ.. ဒီကိစၥေတြ
ကၽြန္ေတာ္တို႔ မႏိုင္ေတာ့ဘူးဗ်။ လုိက္လို႔လည္း မမီေပါ့ဗ်ာ။ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို ေထာင္ထဲ ႏွစ္ (၂၀) ေလာက္ေနခဲ့တဲ့လူအေနနဲ႔က သာၿပီးေတာ့ အဟပ္ကြာၿပီးေတာ့ ကိုယ္က နားမလည္တာေတြက အမ်ားႀကီးျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ မေျပာခ်င္ဘူးဗ်။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ခင္ဗ်ား အခုလို ငယ္ငယ္တုန္းကအေၾကာင္းေလးဘာေလး ေျပာပါလားဗ်ာဆိုေတာ့ အဘိုးႀကီးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ေတာ့ အကိုက္ဆံုးပဲဗ်။

§ § § § § § §